Kompanzasyon Nedir
Kompanzasyon, elektrik sistemlerinde endüktif ve kapasitif yüklerin neden olduğu reaktif güç dengesizliğini düzenleyerek enerji verimliliğini artıran bir sistemdir.
Temel Çalışma Prensibi:
✔ Endüktif yükler (motorlar, trafolar) manyetik alan oluşturmak için şebekeden reaktif güç çeker
✔ Kapasitif yükler (kondansatör bankları) bu reaktif gücü dengeleyerek şebekeye geri verir
✔ Güç faktörü (cosφ) 0.95-1.00 aralığına çekilerek enerji kayıpları minimize edilir
1. Kompanzasyonun İşletmelere Sağladığı 5 Temel Fayda
- Elektrik faturalarında %40’a varan tasarruf (reaktif cezalardan kurtulma)
- Kablo ve ekipman ömrünün uzaması (aşırı yüklenmelerin önlenmesi)
- Enerji iletim kapasitesinde %30 artış
- Gerilim düşümlerinin engellenmesi
- Çevre dostu enerji kullanımı (karbon ayak izinin azaltılması)
2. Kompanzasyon Panosu Bileşenleri ve Görevleri
| Bileşen | Görevi | Kritik Özellikler |
|---|---|---|
| Reaktif röle | Güç faktörünü ölçer | 0.80-1.00 arası hassasiyet |
| Kondansatör bankı | Reaktif güç üretir | 400V-50Hz uyumlu |
| Harmonik filtre | Elektriksel gürültüyü engeller | %5-7 harmonik distorsiyon |
| Kontaktör | Devre açma/kapama | 10.000 işlem ömrü |
3. Kompanzasyon Yönetmeliği ve Zorunluluklar
✔ 9 kW ve üzeri tüm ticari/endüstriyel tesislerde zorunlu
✔ Cosφ 0.95 altında olan işletmelere reaktif enerji cezası uygulanır
✔ Yılda 1 kez yetkili firma tarafından periyodik kontrol şartı
Tablo: Reaktif Ceza Sınır Değerleri
| Abone Grubu | İzin Verilen Reaktif Oran |
|---|---|
| Ticarethane | %33 (Belirli bir güce kadar) |
| Sanayi | %20 (Belirli bir güce kadar) |
| OSB | %20 (Belirli bir güce kadar) |
4. Kompanzasyon Bakım Süreçleri
Aylık Kontroller
- Termal kamera ile bağlantı noktalarının incelenmesi
- Kondansatör şişme kontrolü
- Röle kalibrasyon testleri
Yıllık Bakımlar
✔ Topraklama direnç ölçümü (<10Ω)
✔ Yalıtım direnci testi (>1MΩ)
✔ Harmonik analiz raporlaması
5. Kompanzasyon Sistem Seçim Kriterleri
- Yük tipi (endüktif/kapasitif karışım oranı)
- Şebeke gerilimi (380V/6.3kV vb.)
- Harmonik varlığı (nonlineer yük yüzdesi)
- Otomasyon ihtiyacı (PLC kontrollü sistemler)
6. Sık Sorulan Sorular
S1: Kompanzasyon maliyeti ne kadar sürede amorti eder?
► Ortalama 8-18 ay arasında yatırım geri dönüşü sağlar
S2: Hangi durumlarda aktif filtre gerekir?
► THD %5’i geçtiğinde pasif filtre yetersiz kalır
S3: Kompanzasyon panosu yangın riski taşır mı?
► Düzenli bakım yapılmazsa kondansatör patlamaları görülebilir
7. 2022 Kompanzasyon Maliyet Rehberi
| Sistem Tipi | Kurulum Maliyeti | Tasarruf Potansiyeli |
|---|---|---|
| Temel sistem (50kVAR) | 25.000-40.000 TL | 15.000 TL/yıl |
| Orta ölçekli (150kVAR) | 65.000-90.000 TL | 45.000 TL/yıl |
| İleri sistem (300kVAR) | 130.000-180.000 TL | 100.000 TL/yıl |
🔧 Antalya’da kompanzasyon çözümleri için uzman ekibimizle iletişime geçin:
